Wentylacja mechaniczna

(tekst Wojciech Grzegorczyk)
Definicja wentylacji mechanicznej
 

Wentylacja mechaniczna jest to forma wentylacji, w której wymiana powietrza następuje za pomocą urządzeń mechanicznych – wentylatorów.

Wentylacja wywiewna
Wentylacja wywiewna – wyciągowa polega na tym, że powietrze jest czerpane z pomieszczeń wentylowanych przez wentylator wytwarzający podciśnienie. W pomieszczeniach wentylowanych powstaje również podciśnienie i następuje napływ świeżego powietrza do tego pomieszczenia przez nieszczelności lub przez specjalnie wykonane otwory nawiewne. Powietrze zużyte usuwane jest na zewnątrz budynku.
Instalacja nawiewna
Wentylacja nawiewna polega na dostarczeniu do pomieszczeń wentylowanych powietrza za

pomocą wentylatorów promieniowych wytwarzających nadciśnienie powietrza. W

wentylowanym pomieszczeniu panuje nadciśnienie, a nadmiar powietrza wypływa z niego przez

nieszczelności lub specjalne otwory wentylacyjne. Schemat wentylacji nawiewnej przedstawia

rysunek.

Wentylacja nawiewno-wywiewna
Wentylacja nawiewno-wywiewna to rodzaj wentylacji mechanicznej łączący oba powyższe rodzaje. Jest droższy od każdego z nich z osobna, lecz ma wiele zalet. Schemat instalacji nawiewno-wywiewnej przedstawiono na rysunku po iżej.
Wentylacja miejscowa
Wentylacja miejscowa jest stosowana w procesach technologicznych, w których powstają zanieczyszczenia: pyły, opiłki, trociny, opary i wyziewy. Nie wolno dopuścić do rozprzestrzeniania się tych zanieczyszczeń w powietrzu, należy je usunąć najlepiej w miejscu ich powstawania. Do tego celu służą odciągi miejscowe.

Odciągi miejscowe dzielą się na:

– odciągi, których zadaniem jest wytworzenie podciśnienia wewnątrz obudowy, co zapobiega przedostawaniu się zanieczyszczeń do pomieszczenia pracy,

– odciągi, których zadaniem jest odprowadzenie całej ilości powstających zanieczyszczeń.

W pierwszym przypadku stosowane są tak zwane ssawki lub okapy, w drugim odciągi hermetycznie obudowane. Instalacja odciągu miejscowego składa się z:

– urządzenia do chwytania zanieczyszczeń, typu ssawki, okapy, obudowy hermetyczne,

– przewodu ssawnego i tłocznego,

– urządzenia wymuszającego przepływ powietrza – wentylatora,

– urządzenia do oczyszczania powietrza przed usunięciem do atmosfery – filtru

– wyrzutni – urządzenia do odprowadzania powietrza do atmosfery

Wentylacja hybrydowa
 

Wentylacja hybrydowa to system wentylowania pomieszczeń pracujący w zależności od warunków zewnętrznych, jako wentylacja grawitacyjna lub mechaniczna. System wykorzystuje siły naturalne charakterystyczne dla wentylacji grawitacyjnej, jednak, gdy podciśnienie uzyskane w sposób grawitacyjny jest zbyt małe, aby skutecznie usuwać powietrze z pomieszczeń – układ sterujący automatycznie załącza niskociśnieniową nasadę kominową. Taki tryb pracy zapewnia odpowiednią jakość powietrza wewnętrznego, przy małym zużyciu energii elektrycznej.

W systemie wentylacji hybrydowej na kominie, który kończy zwykły kanał grawitacyjny, zamontowana jest specjalna nasada. Nasada ta połączona jest z układem sterującym, który sygnalizuje zmiany ciśnienia w jej pobliżu. Jeśli w okolicach nasady pojawi się nadciśnienie – nasada jest uruchamiana. Dzięki jej pracy powstaje niewielkie podciśnienie, co wystarcza, by powietrze ponownie przyjęło właściwy kierunek przepływu. Nasada w wentylacji hybrydowej

pracuje jako niskociśnieniowa. Wytwarza niewielkie podciśnienie wystarczające, by rozpocząć proces przepływu powietrza. Nasady kominowe powinny być instalowane:

– w rejonach, gdzie często występują silne wiatry,

– na kominach sąsiadujących z wysokimi drzewami, ścianami lub budynkami,

– na kominach usytuowanych nisko na połaci dachowej, gdy wylot komina znajduje się poniżej kalenicy – na kominach krótkich, wyprowadzonych z pomieszczeń na ostatnich kondygnacjach budynków oraz na kominach o zbyt małym przekroju poprzecznym.

Przed zainstalowaniem nasady kominowej należy sprawdzić:

– czy przewód kanałowy jest drożny i szczelny,

– czy wentylacja nawiewno-wywiewna jest poprawnie zbilansowana – ilość powietrza napływającego do pomieszczeń poprzez nawiewniki i dzięki infiltracji musi być równa ilości powietrza potrzebnego do prawidłowej wentylacji pomieszczeń oraz właściwego spalania

paliwa w urządzeniach grzewczych.

wentme3.jpg
Fot. Nasada TURBOWENT w wersji hybrydowej ze sterowanym mikroprocesorowo silnikiem.
Wentylacja pożarowa

Zadaniem wentylacji pożarowej jest pełne odcięcie układów wentylacji i klimatyzacji w strefie objętej pożarem przy jednocześnie niezakłóconej ich pracy we wszystkich pozostałych strefach. Możliwe jest to dzięki zastosowaniu przeciwpożarowych klap odcinających zachowujących swą odporność ogniową w warunkach pożaru.

Wentylacja pożarowa ma również za zadanie utrzymanie poziomych i pionowych dróg ewakuacyjnych w stanie wolnym od dymu i gorących produktów spalania tak, aby zapewnić na nich wystarczającą ilość tlenu i odpowiednią widoczność. Dzięki jej działaniu zmniejszona zostaje także szybkość rozwoju pożaru oraz wielkość zniszczeń wywołanych przez dym i wysoką temperaturę.

W okresie normalnego funkcjonowania obiektu wszystkie przeciwpożarowe klapy odcinające pozostają otwarte, w tzw. pozycji oczekiwania. W przypadku wybuchu pożaru w jednej ze stref pożarowych – system detekcyjny przekazuje informację do centralki pożarowej, która automatycznie uruchamia alarm pożarowy w strefie zagrożonej oraz steruje działaniem pozostałych urządzeń zabezpieczających. Pod wpływem sygnału sterującego następuje zdalne zamknięcie przeciwpożarowych klap odcinających, znajdujących się na granicy strefy objętej pożarem, nazywane przejściem do pozycji bezpieczeństwa. 

wentme4.jpg
                                                               Fot. Klapa pożarowa (DEKA).
Elementy wentylacji mechanicznej
W instalacji mechanicznej występują następujące elementy:
elementy prowadzące powietrze:

   – przewody wentylacyjne,
   – kształtki;
kończące układy wentylacyjne:

   – czerpnie powietrza,
   – wyrzutnie powietrza,
   – kratki wentylacyjne: nawiewniki i wywiewniki;
urządzenia do oczyszczania powietrza:

   – komory kurzowe,
   – filtry powietrza;
urządzenia do podgrzewania lub chłodzenia powietrza:

   – nagrzewnice,
   – chłodnice;
urządzenia regulacyjne:

   – przepustnice,
   – zasuwy,
   – żaluzje;
urządzenia pomocnicze:

   – otwory rewizyjne i wzierniki,
   – tłumiki akustyczne.
   – wentylatory,
   – silniki napędowe.