Montaż rozdzielaczy solankowych

   Montaż studzienek rozdzielaczowych (na podstawie materiałów firmy ASPOL)

 

Studnie rozdzielaczowe są alternatywnym rozwiązaniem dla rozdzielaczy ściennych wewnętrznych i zewnętrznych, pozwalając na ułatwienie montażu rozległych instalacji o dużej ilości obwodów.  Studnia pozwala na zdystansowanie rozdzielacza względem budynku, ograniczenie ilości otworów w ścianie budynku do maksymalnie dwóch (zasilenie i powrót), łatwiejsze, bardziej symetryczne planowanie lokalizacji wymienników gruntowych, możliwość równoważenia hydraulicznego poszczególnych obwodów. 

 

 

Wykopy pod studnie

Proces wykonywania wykopu pod studnie powinien uwzględniać nominalną wysokość studzienki, maksymalną głębokość posadowienia, ukształtowanie terenu, rodzaj gruntu oraz posiadany osprzęt techniczny. Przy wykonywaniu wykopów z użyciem sprzętu zmechanizowanego, należy zwrócić uwagę, aby

nie dopuścić do nadmiernego rozluźnienia podłoża oraz nie przekroczyć określonej głębokości posadowienia układu dolnego źródła. Wykop powinien umożliwić wykonanie wszystkich czynności związanych z posadowieniem oraz podłączeniem elementów systemu. Wszystkie elementy układu dolnego źródła znajdujące się powyżej strefy przemarzania gruntu bezwzględnie powinny być zaizolowane termicznie (nie dotyczy studni).

 

Tabela 1. Głębokość posadowienia poszczególnych typów studni (ASPOL)

Typ studni

Masa

[kg]

Nominalna

wysokość [mm]

Max. głębokość

posadowienia [mm]

NEW BRADO 21-43 803 1300
ALTRA 80-120 1230 1700
SPIDER 145-175 1880 1880
SPIDER MAXI 175-210 2140 2140
GIGA 80-120 1530 1700

 

Wykop pod studnię powinien być około 15 cm głębszy niż planowana rzędna dna studni i minimum 50 cm szerszy od każdej ze ścianek zewnętrznych studni. W zależności od panujących warunków gruntowych na dnie wykopu należy zastosować zagęszczoną podsypkę piaskową lub ławę betonową (zgodnie z normą PN-B-06050:1999 – Geotechnika. Roboty ziemne. Wymagania ogólne). Studnię należy na dnie wykopu wypoziomować. W przypadku zbyt głębokiego posadowienia studni (niezgodnie z wytycznymi) możliwe jest

uszkodzenie w kierunku poziomym lub pionowym (napór gruntu na podstawę studni – również z powodu braku stabilizacji studni na gruntach niestabilnych).

 

Montaż studni na gruntach stabilnych i niestabilnych

 Ogólny podział gruntów

Grunt stabilny:

• grunt drobnoziarnisty;

• niespoisty o ustabilizowanej strukturze;

• nienawodniony.

Grunt niestabilny (w szczególności):

• kurzawka;

• o wysokim poziomie wód gruntowych;

• o dużej zawartości gliny;

• tereny występowania szkód górniczych;

• przenoszący dynamiczne obciążenia od ruchu kołowego;

• muły, torfy;

• nasypy, skarpy.

 Montaż studni na gruntach stabilnych

Podczas posadowienia studni należy pamiętać o zachowaniu minimalnych promieni gięcia rur wychodzących z niej oraz o ewentualnej ich izolacji termicznej. Izolację termiczną rur rozprowadzających, dobiegowych i zbiorczych (poziomy) stosuje się głównie w przypadkach:

• umieszczenia rur w strefie przemarzania gruntu;

• układania w sąsiedztwie rur zasilających i powrotnych (zgodnie z wytycznymi PORT PC minimalna odległość między rurami rozprowadzającymi powinna wynosić 0,7m);

• układania rur w bliskiej odległości od pozostałych instalacji sanitarnych.

 

Montaż studni na gruntach niestabilnych

Na gruntach niestabilnych, nawodnionych, w miejscach występowania wód gruntowych, na terenach gdzie istnieje możliwość osiadania gruntu, na dnie wykopu, należy ułożyć ławę z betonu o grubości min. 10 cm, a następnie studnie przytwierdzić do ławy odpowiednimi kotwami mocującymi.

ozepom375.jpg

Fot. Rozległa instalacja sond gruntowych przyłączona do 4 studni rozdzielaczowych (MuoviTech).

Fot. Przykład połączenia przewodów rozprowadzających ze studnią rozdzielaczową. Przewody na całej długości wykonane jako preizolowane (MuoviTech).

 

Na terenach silnie nawodnionych należy:

• na bieżąco prowadzić odwodnienie wykopu;

• ustabilizować podłoże pod studnią (np. płytą betonowa lub poprzez wymianę podłoża na kamień drogowy itp.);

• do wysokości występowania wód gruntowych stosować obsypkę piasku z cementem (chudym betonem) o stopniu zagęszczenia do 95% w skali Proctora;

• do czasu ustabilizowania obsypki studnię obciążyć zabezpieczając ją przed wypłynięciem.

W sytuacji gdy studnia została posadowiona bez zachowania wskazanych w wytycznych reżimów

(co mogłoby skutkować jej deformacją) sugeruje się wykonanie określonej ilości otworów w dnie studni umożliwiających swobodne wypełnienie jej wodą dla zrównoważenia sił (wewnętrzna/zewnętrzna) po obu stronach ścian studni. Czynność tą należy wykonać w celu uniknięcia ewentualnego rozszczelnienia

połączeń poszczególnych elementów układu hydraulicznego rozdzielacza zabudowanego wewnątrz komory. Rozwiązanie to nie wpływa negatywnie na poprawność i bezpieczeństwo pracy układu. Jednakże dostęp do czynności serwisowych będzie znacznie utrudniony.

Rys. Przykładowe rozmieszczenie elementów kotwiących. A – studnia NEW BRADO; B – studnia ALTRA/GIGA; C – studnia SPIDER/SPIDER MAXI.(ASPOL)

 

Zasypywanie i zagęszczanie gruntu

Celem zmniejszenia ryzyka uszkodzenia studni w czasie jej eksploatacji zaleca się, aby proces zasypywania wykopów pod studnie był etapowy oraz przeprowadzany bezpośrednio po wykonaniu określonych prac. Przed rozpoczęciem zasypywania, ważnym jest przygotowanie dna wykopu. Spód powinien być oczyszczony, a w przypadku zalegania wody – odwodniony. Przestrzeń pomiędzy studnią

a ścianą wykopu o szerokości min. 50 cm należy dokładnie ubijać zaczynając od ścianki studni

w kierunku ściany wykopu. Do zasypania i stabilizacji wykopu należy wykorzystać czysty piasek/żwir o drobnej frakcji – średnicy ziarna 0,5 do 2 mm, pozbawiony korzeni, odpadów budowlanych itd. Każda warstwa żwiru (do grubości 30 cm) przy zasypywaniu, powinna być zagęszczana (używając lekkiego sprzętu, aby nie dopuścić do uszkodzenia studni). Grunt powinien być zagęszczany zgodnie z zaleceniami

wynikającymi z dobrych praktyk, a także norm PN-B-06050:1999 – Geotechnika. Roboty ziemne.

Wymagania ogólne oraz PN-81/B-03020 – Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie.

Zagęszczenie powinno być prowadzone do uzyskania 93-94% stopnia zagęszczenia (w skali Proctora). Zagęszczanie prowadzić tak, aby nie doprowadzić do deformacji studni oraz rur dobiegowych i rozprowadzających. Dla bezpieczeństwa na czas wykonywania tych prac, zaleca się stosować rozpory wewnętrzne zabezpieczające ścianki studni ALTRA, GIGA (np. krótkie odcinki desek). Ponadto większy

stopień zagęszczenia zmniejsza możliwość erozji wodnej i osiadania gruntu. W kolejnym etapie należy delikatnie zasypać połączone polifuzyjnie przewody rurowe i stopniowo dokonywać stabilizacji gruntu. W przypadku studni kolektorowych ALTRA oraz studni zbiorczych GIGA należy sprowadzić rury dobiegowe i

sekcji kolektora do jednego poziomu celem stabilizacji i kompensacji powstających naprężeń.

Dla górnego poziomu rur sugeruje się wykorzystanie kolan 45°, które generują mniejsze opory miejscowe. W przypadku ograniczonej powierzchni terenu można zastosować kolana 90°.  

Rys. Sprowadzenie rur dobiegowych do jednego poziomu za pomocą kolan 45 i 90º. (ASPOL)

 

Niestandardowa wysokość studni

Na placu budowy wysokość studni można dopasować do poziomu terenu poprzez skrócenie bądź wydłużenie jej komina. Należy przy tym pamiętać o minimalnej (strefa przemarzania gruntu, głębokość ułożenia dolnego źródła) oraz maksymalnej (względy wytrzymałościowe) głębokości posadowienia

studni.

 Zmniejszenie wysokości studni

Dla ułatwienia cięcia w studniach kolektorowych NEW BRADO, ALTRA i studniach zbiorczych GIGA na zewnętrznej powierzchni walcowej zaznaczone są linie, według których należy prowadzić cięcie.

W przypadku studni NEW BRADO, SPIDER oraz SPIDER MAXI skrócenie komina jest równoznaczne z pozbawieniem jej możliwości zamykania włazu metodą “twist-off” i pozostaje metoda taka jak w innych studniach, czyli poprzez nałożenie.
Zwiększenie wysokości studni

W przypadku konieczności posadowienia studni na głębokości większej niż jej wysokość nominalna (Tabela 1), należy w tym celu wykorzystać uszczelkę BAGELAN oraz nadstawkę odpowiedniego typu (Tabela 2). Uszczelka polimerowa BAGELAN typu A oraz B ma postać plastycznej i kleistej masy

uszczelniającej zwiniętej w rolkę i zabezpieczonej papierem parafinowym przeciwdziałającym

sklejaniu się taśmy.

Fot. Nadstawka ERGA i uszczelka Bagelan.

Montaż nadstawki ERGA

Uszczelkę polimerową typu BAGELAN B układa się równomiernie w specjalnie wyprofilowanym miejscu obudowy studni jednocześnie lekko ją dociskając. Następnie poprzez nakładanie nadstawki ERGA

na studnie należy wywrzeć nacisk z góry celem należytego osadzenia łączonych elementów oraz

lepszego uszczelnienia. Zaleca się zachowanie tego docisku podczas zagęszczania obsypki wokół studni. Niedopuszczalne jest ponowne użycie tej samej uszczelki. Wymagane jest dokładne jej usunięcie, a następnie zastosowanie nowej uszczelki przed powtórnym montażem. Wysokość nadstawki ERGA można

dopasować do poziomu terenu poprzez jej skrócenie. Nadstawkę ERGA należy skracać od dołu posługując się zaznaczonymi na zewnętrznej powierzchni liniami, oddalonymi od siebie co 20 mm.

 

Tabela 2. Zmniejszenie i zwiększenie wysokości studni firmy ASPOL.

ozepom381.jpg

 

Rys. Sposób montażu uszczelki Bagelan B.

 

Uszczelka BAGELAN o plastycznej i kleistej konsystencji wykonana jest z polimeru i ma postać taśmy zwiniętej w rolkę. Zabezpieczona jest papierem parafinowym, przeciwdziałającym sklejaniu się. Uszczelkę charakteryzuje zachowanie pierwotnej konsystencji plastycznej przez cały okres użytkowania. Polimer ma wysoką odpornością chemiczną na kwasy, zasady, sole, detergenty i wszelkie składniki biologiczne i chemiczne. Uszczelka odporna jest na starzenie pod wpływem działania warunków atmosferycznych, takich jak promieniowanie UV. Nie powoduje zmian fizyko-chemicznych typowych tworzyw sztucznych oraz powłok laminowanych i lakierowanych. Uszczelka jest jednokrotnego użytku – przy konieczności rozmontowania studni z nadstawką należy ją wymienić.

 

Montaż nadstawki GEO 500

Uszczelkę polimerową typu BAGELAN A układa się równomiernie w specjalnej wnęce dna nadstawki lekko ją dociskając. Następnie poprzez nacisk z góry nadstawki na korpus studni połączenie zostaje uszczelnione. Zaleca się zachowanie tego docisku podczas zagęszczania obsypki wokół studni.

 

Wysokość nadstawki GEO 500 można dopasować do poziomu terenu poprzez jej skrócenie. Nadstawkę GEO 500 należy skracać od góry posługując się zaznaczonymi na zewnętrznej powierzchni liniami, oddalonymi od siebie co 20 mm.

ozepom384.jpg

Rys. Linie cięcia w kolorze niebieskim.

 

Demontaż pierścienia usztywniającego Przed przystąpieniem do montażu (nakładania) pokrywy na nadstawkę GEO 500 należy najpierw usunąć z niej pierścień usztywniający, którego zadaniem jest

zabezpieczenie nadstawki przed uszkodzeniami mechanicznymi podczas procesu produkcji,

a także składowania. W celu usunięcia pierścienia należy wybić go młotkiem, uderzając kilkukrotnie po obwodzie nadstawki, a następnie usunąć wybity element z wnętrza.

 

Montaż studni w niskich temperaturach

Montaż studni oraz łączenie rur HDPE w temperaturze poniżej 0°C jest możliwe przy zachowaniu odpowiednich zasad oraz środków ostrożności. Zaleca się stosowanie uszczelek przechowywanych w temperaturze dodatniej. Podczas pracy zgrzewarki nasadkowej należy zastosować osłony lub namioty ochronne, których celem jest zabezpieczenie miejsca zgrzewania przed wiatrem, wilgocią oraz niską

temperaturą. Zaleca się, aby zgrzewarki elektrooporowe były wyposażone w funkcję kompensacji temperatur, która ma za zadanie dostosowanie czasu zgrzewania do temperatury otoczenia. W przypadku niskich temperatur otoczenia, czas zgrzewania wydłuża się, natomiast w przypadku wysokich, ulega

skróceniu. 

Zwieńczenie studni

Zastosowanie odpowiedniego przykrycia studni zależy od miejsca posadowienia i przewidywanego obciążenia zewnętrznego. Standardowo studnie kolektorowe wyposażone są w pokrywy z PE. Wybór właściwego zwieńczenia studni należy dobrać zgodnie PN-EN 124.

 

Tabela 3. Klasy włazu. (dane dla ENERGEO)

  Klasa włazu
A B D
Rodzaj zwieńczenia

Pokrywa PE/

Pokrywa PE

z termoizolacją

Pokrywa z żywicy

poliestrowej ze stożkiem

odciążającym

Właz żeliwny z pierścieniem

odciążającym

Maksymalna siła obciążajaca

ozepom47.gif

ozepom48.gif

Montaż

Bezpośrednio na

studni

Z zastosowaniem stożków

odciążających

Z zastosowaniem pierścieni odciążających

i dystansowych

Zastosowanie

Chodniki i obszary

dla pieszych,

powierzchnie

niebrukowe

Chodniki i obszary dla

pieszych, parkingi

samochodów osobowych

Jezdnie dróg

Montaż zwieńczenia studni dla klasy obciążeń A w gruntach stabilnych  i niestabilnych

ozepom387.jpg

Rys. Po lewej – grunty stabilne, po prawej – niestabilne. Ozn. A – piasek/żwir o drobnej frakcji o stopniu zagęszczenia gruntu do 93-94% w skali Proctora, A’ – obsypka piasku z cementem (chudym betonem) o stopniu zagęszczenia do 95% w skali Proctora, B – obsypka piaskowa o stopniu zagęszczenia gruntu do 93-94% w skali Proctora, C – podsypka piaskowa zagęszczona zgodnie z normą PN-B-06050:1999, C’ – ława z betonu o grubości min. 10 cm , D – grunt rodzimy, E – uszczelka wargowa GEO 624,

F – kotwa mocująca

Etapy montażu zwieńczenia klasy A:

1. Wypoziomowanie oraz zagęszczenie gruntu wokół studni;

2. Górną część studni i dolną część pokrywy (w miejscu połączenia) należy oczyścić z zanieczyszczeń, np. gliny, piasku, itp.;

3. W przypadku studni kolektorowych ALTRA oraz zbiorczych GIGA należy nałożyć uszczelkę wargową GEO 624 na krawędź studni;

4. Nakładając pokrywę na korpus studni należy wywrzeć nacisk z góry w celu właściwego osadzenia łączonych elementów i lepszego uszczelnienia ich. W przypadku studni z możliwością zamykania włazu

metodą “twist-off”, należy nałożyć pokrywę na korpus studni a następnie przekręcić nią do momentu pojawienia się oporu. Zaleca się zachowanie tego docisku podczas zagęszczania obsypki wokół studni.

Pokrywa powinna wystawać 5 cm powyżej poziomu terenu;

Montaż zwieńczenia klasy B ze stożkiem odciążającym

 A – piasek/żwir o drobnej frakcji o stopniu zagęszczenia gruntu do 93-94% w skali Proctora, A’ – obsypka piasku z cementem (chudym betonem) o stopniu zagęszczenia do 95% w skali Proctora, B – obsypka piaskowa o stopniu zagęszczenia gruntu do 93-94% w skali Proctora, C – podsypka piaskowa zagęszczona zgodnie z normą PN-B-06050:1999, C’ – ława z betonu o grubości min. 10 cm , D – grunt rodzimy, E – kaptur uszczelniający TUBONG, F – kotwa mocująca typu 1, G – pokrywa z żywicy poliestrowej, H – stożek odciążający.

Etapy montażu zwieńczenia klasy B:

1. Wypoziomowanie oraz zagęszczenie gruntu wokół studni;

2. Górną część studni i dolną część pokrywy (w miejscu połączenia) należy oczyścić z zanieczyszczeń, np. gliny, piasku, itp.;

3. W zależności od rodzaju zastosowanej studni, nałożenie uszczelki wargowej oraz kaptura uszczelniającego TUBONG na krawędź studni;

4. Nałożenie stożka odciążającego na górną krawędź komina studni, która to uprzednio została odpowiednio posadowiona, zasypana i zagęszczona. Studnia nie powinna mieć bezpośredniego kontaktu

ze stożkiem;

5. Dopasowanie właściwej wysokości pomiędzy kapturem TUBONG a pokrywą. Wysokość pomiędzy kapturem TUBONG, a górną krawędzią stożka powinna się mieścić w przedziale od 130 do 150 mm (nie powinna być mniejsza niż wysokość ożebrowania pokrywy);

6. Nałożenie pokrywy z żywicy poliestrowej. Pokrywa nie powinna opierać się na kapturze TUBONG;

7. Zasypanie oraz zagęszczenie przestrzeni wokół stożka.

Montaż zwieńczenia klasy B ze stożkiem odciążającym na studnię z nadstawką

A – piasek/żwir o drobnej frakcji o stopniu zagęszczenia gruntu do 93-94% w skali Proctora, A’ – obsypka piasku z cementem (chudym betonem) o stopniu zagęszczenia do 95% w skali Proctora, B – obsypka piaskowa o stopniu zagęszczenia gruntu do 93-94% w skali Proctora, C – podsypka piaskowa zagęszczona zgodnie z normą PN-B-06050:1999, C’ – ława z betonu o grubości min. 10 cm , D – grunt rodzimy, E – kaptur uszczelniający TUBONG, E’ – kaptur uszczelniający TUBONG wraz z uszczelką wargową GEO 600, F – kotwa mocująca typu 1, G – pokrywa z żywicy poliestrowej, H – stożek odciążający, I – nadstawka GEO 500 wraz z uszczelką typu BAGELAN A, I’ – nadstawka ERGA wraz z uszczelką typu BAGELAN B.

Etapy montażu zwieńczenia klasy B wraz z nadstawką:

1. Zamontowanie nadstawki ERGA lub GEO 500 na studnię zgodnie z wytycznymi opisanymi w podpunkcie

8.2.1 oraz 8.2.2;

2. Wypoziomowanie oraz zagęszczenie gruntu wokół studni;

3. Górną część nadstawki i dolną część pokrywy (w miejscu połączenia) należy oczyścić z zanieczyszczeń, np. gliny, piasku, itp.;

4. W zależności od rodzaju zastosowanej studni, nałożenie uszczelki wargowej oraz kaptura uszczelniającego TUBONG na krawędź studni;

5. Nałożenie stożka odciążającego na górną krawędź nadstawki, a następnie pokrywy z żywicy poliestrowej 

Montaż zwieńczenia klasy D z pierścieniem odciążającym

A – piasek/żwir o drobnej frakcji o stopniu zagęszczenia gruntu do 93-94% w skali Proctora, A’ – obsypka piasku z cementem (chudym betonem) o stopniu zagęszczenia do 95% w skali Proctora, B – obsypka piaskowa o stopniu zagęszczenia gruntu do 93-94% w skali Proctora, C – podsypka piaskowa zagęszczona zgodnie z normą PN-B-06050:1999, C’ – ława z betonu o grubości min. 10 cm , D – grunt rodzimy, E – kaptur uszczelniający TUBONG wraz z uszczelką wargową GEO 600, F – kotwa mocująca typu 2, G – właz żeliwny, H – pierścień odciążający asymetryczny, I – silikonowa masa uszczelniająca

Etapy montażu zwieńczenia klasy D:

1. Wypoziomowanie oraz zagęszczenie gruntu wokół studni;

2. Górną część studni i dolną część pokrywy (w miejscu połączenia) należy oczyścić z zanieczyszczeń, np. gliny, piasku, itp.;

3. W zależności od rodzaju zastosowanej studni, nałożenie uszczelki wargowej oraz kaptura uszczelniającego TUBONG na krawędź studni;

4. Nałożenie żelbetowego pierścienia odciążającego na górną krawędź komina studni, która to uprzednio została odpowiednio posadowiona, zasypana i zagęszczona. Krawędź studni powinna sięgać połowy wysokości pierścienia odciążającego (około 190 mm poniżej rzędnej terenu);

5. Wypełnienie masą uszczelniającą szczeliny między kominem studni a pierścieniem odciążającym;

6. Ułożenie korpusu włazu kanałowego, a następnie pokrywy na prawidłowo osadzony pierścień odciążający;

7. Wyrównanie wierzchniej warstwy terenu.